مراقبت های دندانپزشکی

مراقبت های دندانپزشکی

به نظر می رسد باورهای نادرست در حیطه های مختلف دندانپزشکی با سرعت زیاد در حال گسترش است، لذا اطلاع رسانی علمی از طرق مختلف قبل از رسوخ این باورها در آحاد چامعه می تواند بسیاری از ایم شایعات و باورهای نادرست را از سرچشمه خشک کند.حیطه مراقبت از دهان و دندان مثل بسیاری از حیطه های دیگر پژشکی با باورهای نادرست و خرافی متعددی دست به گریبان است. این باورها بر مراجعه به موقع مردم برای دریافت مراقبت مناسب تاثیرات سوء دارد.

درمان‌های پیشگیرانه، به مجموعه‌ای از رسیدگی‌ها و مراقبت‌هایی که در جهت حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان صورت می‌گیرند، گفته می‌شود. برای اطمینان از سلامت دندان‌ها، اقداماتی مانند مسواک زدن روزانه، کشیدن نخ دندان، استفاده از دهانشویه، چکاپ‌های منظم دندانپزشک و تغذیه مناسب می‌توانند کمک کننده باشند.
درمان‌های پیشگیرانه به تمام به خصوص افراد سالمند، زنان باردار و کودکان در حال رشد که بیشتر در معرض پوسیدگی، بیماری‌های لثه و آسیب‌های دیگر هستند، توصیه می‌شوند.

انواع مراقبت‌های پیشگیرانه دندان

مراقبت‌های پیشگیرانه برای حفظ سلامت دندان‌ها اهمیت بسیار زیادی دارند. در زیر به برخی از این مراقبت‌ها اشاره شده است:

• مسواک زدن روزانهمسواک زدن روزانه از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه دندانپزشکی است. مسواک زدن با خمیر دندان‌های حاوی فلوراید تاثیر زیادی در پیشگیری از بروز مشکلات دندانی دارد. همچنین، توصیه دندانپزشکان بر این است که هر چند وقت یک بار، مسواک خود را تعویض کنید. توصیه شده در هنگام مسواک زدن دندان‌ها، سطح پشتی زبان را هم با این ابزار تمیز کنید. استفاده روزانه دو بار از مسواک برای افراد عادی کافی است.
• استفاده روزانه از نخ دندانفضاهایی از دندان که به کمک مسواک تمیز نمی‌شوند را می‌توان به وسیله نخ دندان تمیز کرد. استفاده از نخ دندان تاثیر بسیاری بر سلامت دهان و دندان دارد، بنابراین بهتر است استفاده درست و صحیح آن را از دندانپزشک بیاموزید. برای پیشگیری از بروز مشکلات دندانی، تنها کافیست روزانه یک بار از نخ دندان استفاده کنید.
• چکاپ منظم دندانپزشکبرای چکاپ وضعیت دهان و دندان، مراجعه مستمر به کلینیک دندانپزشکی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این اقدام سبب می‌شود تا دندانپزشک در موقع مناسب مشکلات دهان و دندان را بررسی و برای رفع آنها اقدام نماید.
• پیروی از رژیم غذایی مناسبرژیم غذایی مناسب و متعادل، تاثیر بسیار زیادی در حفظ سلامت دهان و دندان دارد. افراد باید رژیم غذایی متنوعی داشته باشند تا تمام ویتامین‌های مورد نیاز جهت حفظ سلامت دندان را دریافت نمایند. برای داشتن رژیم غذایی مناسب باید مصرف قند و کربوهیدرات را کاهش داد. زیرا کربوهیدرات، یکی از مهم‌ترین مواد تغذیه‌ای باکتری‌های پوسیدگی‌زاست. با کاهش کربوهیدرات در رژیم غذایی، میزان فعالیت باکتری‌ها نیز کمتر از قبل خواهد شد. فلوراید یکی دیگر از ترکیباتی است که باید مقدار کافی از آن را در رژیم غذایی قرار دهید. فلوراید به طور طبیعی در آب آشامیدنی وجود دارد. این ماده تاثیر بسیاری بر سلامت دندان‌ها دارد.
• اجتناب از استعممال سیگار و مصرف مشروبات الکلیاستعمال سیگار و مصرف مشروبات الکلی به نسبت زیادی سلامت دهان و دندان را به خطر می‌اندازند. همچنین اثرات مخربی بر زیبایی دندان‌ها دارند. سیگار و قلیان می‌توانند باعث خشکی دهان، تغییر رنگ دندان‌ها، سرطان دهان و عفونت‌های لثه را در پی داشته باشند.
• استفاده از نایت گاردبرخی از افراد دارای عادات رفتاری نامناسب مانند دندان قروچه هستند. دندان قروچه می‌تواند اثرات بسیار مخربی بر دندان‌ها و استخوان فک بر جای بگذارد. به همین جهت برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر به این افراد توصیه می‌شود از نایت گارد استفاده کنند.

مراقبت هاي پس از درمانهای زيبايی و ترميمی

كمي زمان مي برد كه شما به جويدن جديدي عادت كنيد. وقتي دندان ترميم مي شود ممكن است براي مغز چند روز زمان ببرد كه محل جديد کاسب دندان را از محل قبلي آن افتراق دهد. بنابراين با تغيير الگوي جويدن، ممكن است تا 48 ساعت پس از درمان احساس بلندي در محل داشته باشيد كه بهتراست توصيه هاي زيرا به كار ببنديد.  

• از جويدن آدامس و غذاهاي سفت مثل گز و سوهان و ته ديگ در محل خودداري كنيد.  
• حتماً با مركز تماس حاصل فرماييد.  

تا چند روز بعد از ترميم دندان كمي حساسيت به سرما و گرما طبيعي است چرا كه دندان به كمي زمان نياز دارد كه پس از برداشت ساختار پوسيده ترميم صورت پذيرد. همچنين لثه ها هم كمي دردناك مي شوند. شستشو، آب نمك گرم (يك قاشق چايخوري در يك فنجان آب گرم) سه بار در روز درد يا تورم را كم مي كند. يك قرص مسكن متوسط مثل استامينوفن يا ايبوپروفن هر 3 تا 4 ساعت مي تواند بسيار كمك كننده باشد.  

در روزهاي اوليه صحبت كردن شما ممكن است دچار تغيير شود اكثر بيماران پس از چند روز به صورت نرمال صحبت مي كنند در مدتي كه به سايز و شكل پركردگي یا ونیر خود عادت مي كنيد ممكن است احساس كنيد ترشح بزاقتان افزايش يافته است كه اين حالت طي يك هفته بعد از درمان اصلاح مي شود.  

حتماً هر روز مسواك و نخ دندان استفاده شود. براي موفقيت درمان حياتي است كه جرم و پلاكي در محل نباشد. همچنين مراجعه مرتب 6 ماهه براي جرم گيري به دندانپزشک حتما توصیه مي شود.  

دقت فرمايید كه ترميم دندان، آن را نسبت به شكستن واكسينه نمي كند پس هر عاملي كه مي تواند باعث شكستن دندان سالم شما شود مي تواند همين كار را با دندان ترميم شده انجام دهد. هسته ي ميوه ها پوست آجيل ها مثل گردد و فندق، يخ، ناخن يا مداد ! و شيريني هاي چسبناك مانند سوهان و گز هم جزو همين دسته هستند كه بايد از آنها دوري كرد. سيگار و قليان مي تواند باعث ايجاد Stain و لك هاي قهوه اي رنگ روي ونيرها و ترميم هاي شما شود. مواد غذايي رنگ دانه دار مثل قهوه، شراب قرمز، چاي و berry ها (تمشك، توت فرنگي و خانواده آن ها) هم از اين دسته مستثني نيستند. اگر ورزش هاي رزمي انجام مي دهيد حتما به ما اطلاع دهيد كه براي شما گارد دهاني ساخته شود. اگر دندان قروچه شبانه داريد نياز به ساخت نايت گارد داريد كه از شكستن ونيرها، ترميم ها و دندانهاي شما جلوگيري شود.  

مراقبت های پس از درمان ريشه 

• فشار وارد شده به دندان را كاهش دهيد :  

 تا وقتي روكش در محل قرار داده نشده است، دندان به طور موقت ضعيف است. جويدن روي آن را متوقف كنيد و از سمت ديگر دهان استفاده نماييد. 

• از رژيم غذايي نرم استفاده كنيد.  

از غذاهاي سفت تا زماني كه دندان هنوز با ترميم موقت و پانسمان است اجتناب كنيد. مصرف ته ديگ، ميوه هاي سفت، گز، سوهان، آدامس، آجيل، يخ و ديگر مواد غذايي سفت را تا زمان روكش يا ترميم دائمي دندان يه تعويق بيندازيد چرا كه ريسك شكستن دندان را بالا مي برند. همچنين ممكن است باعث افتادن پانسمان دندان شوند كه ريسك عفوني شدن دندان را زياد مي كند. 

• مسواك به صورت نرم زده شود .  

حتما هم نخ دندان و هم مسواك را استفاده كنيد ولي خيلي نرم و با احتياط نخ دندان را با فشار بيرون نكشيد چون ممكن است باعث افتادن پانسمان شود.  

• اگر احساس زبري يا تیزي در لبه دندان يا پانسمان داريد حتماً با دندانپزشک خود صحبت کرده و یا به کلینیک های دندانپزشکی مراجعه کنید.  
• هر چه سريع تر براي روكش يا پركردگي دائمي دندان اقدام نماييد.  

درمان ريشه قسمت داخلي كانال ريشه دندان را بر مي دارد كه باعث ضعيف تر شدن ساختار دنداني مي شود. بنابراين در اكثر موارد نياز به روكش يا بيلد آپ كامل براي حفظ دندان است.  

• درد پس از درمان

3 الي 7 روز پس از كار روت كانال امكان وجود درد هست و درد حين جويدن حتي تا 2 هفته هم ممكن است ادامه داشته باشد. حتماً از داروهاي تجويز شده در ساعات مقرر استفاده نماييد. ترجيحاً دور اول مسكن ها را بلافاصله بعد از كار و قبل از بر طرف شدن کامل بي حسي دندان استفاده نماييد. در صورت نياز ممكن است دندانپزشك براي شما آنتي بيوتيك تجويز نمايد كه تمام داروها باید راس ساعت مقرر و به صورت پيوسته مصرف شوند. در صورت هر مشكلي يا بروز درد شديد حتماً با دندانپزشک خود مشورت کرده و یا به کلینیک های دندانپزشکی مراجعه کنید.  

• موكداً توصيه مي كنيم مراقب دندان اندو شده باشيد.

شكستگي اين دندانها در مواقعي انقدر شديد است كه مي تواند منجر به از دست رفتن دندان شود.

انواع درمان‌های پیشگیرانه دندان

برای حفظ سلامت دهان و دندان برخی از درمان‌های پیشگیرانه وجود دارند که در زیر به بررسی آنها می‌پردازیم:

• جرم گیری دندان

املاح فراوان موجود در بزاق دهان می‌توانند به راحتی روی دندان رسوب کنند. به این رسوبات، پلاک دندانی گفته می‌شود. دقت داشته باشید تشکیل پلاک دندانی چند دقیقه بعد از مسواک زدن نیز اتفاق می‌افتد. پلاک دندانی به خودی خود برای دندان مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما زمانی که مدت زیادی روی دندان باقی بماند، به جرم دندانی تبدیل خواهد شد. جرم می‌تواند مشکلات زیادی برای دندان و بافت لثه ایجاد کند. برای جلوگیری از این امر، باید بهداشت دهان و دندان را به درستی رعایت کنید. اما در صورتی که موفق به این امر نشدید و جرم تشکیل شد، برای پیشگیری از بروز مشکلات بیشتر، باید برای جرم گیری دندان به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید.

• بروساژ دندان

یک روش تکمیلی بعد از جرم گیری دندان، بروساژ است. این کار با استفاده از ابزار مجهز به غلتک لاستیکی و ماده‌ای خمیر مانند به نام پروفی و یا خمیر پروفیلاکسی، انجام می‌شود. پروفی به کمک غلتک بر روی دندان‌ها کشیده شده تا لکه‌های سطحی را از بین ببرد و دندان‌ها را درخشان و شفاف کند.

• فلوراید تراپی

فلوراید تراپی، یک روش بسیار مناسب جهت پیشگیری و کاهش پوسیدگی دندان است. هنگامی ‌که باکتری‌های دهان با تولید اسید باعث آسیب به مینای دندان می‌شوند، دندان‌ها دچار پوسیدگی می‌شوند. فلورایدتراپی به کمک فلوراید می‌تواند به درمان این مشکلات بپردازد. برای این کار دندانپزشک فلوراید را به شکل ژل یا فوم روی دندان‌های بیمار قرار می‌دهد. در صورتی که این کار در مطب دندانپزشکی انجام گیرد، اثرات خوبی برای بیمار خواهد داشت. فلوراید تراپی می‌تواند برای توقف روند پوسیدگی نیز به کار گرفته شود.

• فیشور سیلانت تراپی

فیشور سیلانت تراپی یک روش دندانپزشکی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌هایی است که در انتهای دهان قرار گرفته‌اند. این دندان‌ها دارای شیار‌های فراوانی در سطح خود هستند؛ دسترسی الیاف مسواک به این شیارها محدود بوده و به طور معمول، پوسیدگی از همین نقاط شروع می‌شود. فیشور سیلانت تراپی با صاف کردن سطح این شیارها، از باقی ماندن غذا در این نواحی جلوگیری کرده و از بروز پوسیدگی پیشگیری خواهد کرد.

• انجام تست‌های تشخیصی دندان و غربالگری سرطان دهان

گاهی اوقات در نقاطی از دهان بافت‌هایی غیر طبیعی وجود دارند که تشخیص به موقع آنها اهمیت زیادی دارد. به همین جهت معمولا دندانپزشک در صورت مشاهده علائم توصیه می‌کند فرد تحت آزمایش، نمونه برداری و یا عکس برداری به کمک اشعه ایکس از این بافت‌ها قرار بگیرد. این کار برای این است که دندانپزشک مطمئن شود بیماری‌های خطرناکی فرد را تهدید نمی‌کنند. خیلی از این مشکلات در صورت تشخیص زودهنگام، به راحتی قابل درمان هستند.

مزایای درمان‌های پیشگیرانه

درمان‌های پیشگیرانه در دندانپزشکی مزیت‌های زیادی به همراه دارند. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان و یا تشخیص به موقع آنها یکی از اقدامات بسیار مهم جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان و بیماری‌های دیگر دهان و دندان، مراقبت روزانه از سلامت دهان و دندان است.
• پرهیز از درمان‌های گران قیمت پزشکی مراقبت و درمان‌های پیشگیرانه، با کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان، شما را از پرداخت هزینه سنگین بابت درمان‌های دندانپزشکی معاف می‌کنند. بنابراین، این نکته را در نظر بگیرید، وقت و هزینه‌ای که برای مسواک زدن و رعایت بهداشت دهان و دندان صرف می‌کنید، خیلی بهتر و به صرفه‌تر از زمان و هزینه‌ای است که برای درمان‌های سنگین دندانپزشکی خرج خواهید کرد
  علاوه بر این با شناسایی زودهنگام مشکلات پیچیده‌تر، علاوه بر کاهش هزینه‌‌ها، می‌توان احتمال درمان موفق چنین مشکلاتی را افزایش داد.
• محافظت از سلامت کل بدن این نکته بسیار حائز اهمیت است که سلامت دهان و دندان تاثیر بسزایی بر سلامت کل بدن دارد. در صورتی که بهداشت دهان و دندان به درستی رعایت نشود، ممکن است در ابتدا التهاب لثه سبب عفونت شود. پخش شدن این عفونت می‌تواند مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، پوکی استخوان و دیگر بیماری‌ها را درپی داشته باشد.