کویترون دندانپزشکی چیست؟
بازدیدها
بازدیدهای امروز
زمان مطالعه بر حسب دقیقه
کویترون دندانپزشکی چیست؟
جرم گیری یکی از ضروری ترین درمان های دندانپزشکی است. پلاک میکروبی مهمترین عامل بیماری لثه و پوسیدگی دندان است. به دلیل ناهموار بودن سطح پلاک های دندانی، تشکیل پلاک های میکروبی روی آن ها بیشتر از روی دندان ها است و این پلاک ها با مسواک زدن پاک نمی شوند. از طرفی جرایم باعث بوی بد دهان و بد شکلی دندان ها و همچنین تخریب لثه و لق شدن دندان ها می شود. بنابراین، مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینات دوره ای بسیار مهم است.
انواع دستگاه جرمگیری
جرمگیرهای دندان از نظر سیستم ایجاد ارتعاش به سه دسته تقسیم می شوند:
- جرمگیر اولتراسونیک القایی
در این نوع دستگاه ها، ارتعاش به وسیله سیم پیچ القایی بدنه و ورقه های مغناطیسی تراکمی قلم کویترون ایجاد می شود.
- جرم گیر اولتراسونیک پیزوالکتریک
در این نوع دستگاه ها، با استفاده از خاصیت کریستال هاى پیزوالکتریک مانند کوارتز که با ورود نیروى الکتریسیته به آن ها موجب ایجاد نیروى مکانیکى مى شود، ارتعاش پیوسته اى تولید مى شود. در این نوع دستگاه ها، حرکات ارتعاشى قلم به صورت عمودى است و حرکت افقى ندارد و همچنین کریستال آن ها، حرارت کمترى ایجاد مى کند.
- جرم گیر اولتراسونیک هوایى
در هندپیس این نوع دستگاه ها، با استفاده از هواى فشرده ارتعاش ایجاد مى شود و توسط محور مرکزى توخالى که در آن آب در جریان است، ارتعاش به نوك قلم منتقل مى شود.
اجزاى اصلى دستگاه جرمگیری
- جعبه اصلى
- هندپیس و قلم
- سیستم آب
- جعبه اصلى
تقویت کننده دامنه: این نوع تقویت کننده براى افزایش دامنه سیگنال و آماده کردن آن براى استفاده در مراحل بعدى و پردازش سیگنال به کار مى رود.
تقویت کننده توان: این نوع تقویت کننده، دامنه را تغییر نمى دهد اما توانى را که مى توان از سیگنال گرفت افزایش مى دهد. به عبارت دیگر، مقدار جریان تأمین شده براى مصرف کننده را افزایش مى دهد. در دستگاه کویترون، از تقویت کننده توان استفاده مى شود.
- هندپیس و قلم
هندپیس از یک محفظه استوانه اى شکل، یک سیم پیچ و قاب که از اجزاى داخلى محافظت مى کند، تشکیل شده است. یک شیلنگ باریک و کابل ارتباطى مخصوص، کار انتقال جریان برق و آب را از دستگاه به هندپیس بر عهده دارند.
هندپیس شامل سیم پیچى است که با اعِمال جریان متناوب به آن، میدان مغناطیسى متغیرى داخل آن به وجود مى آید. ورودى هندپیس داراى یک مسیر براى آب و سیمى براى جریان الکتریسیته است. وقتى آب به هندپیس وارد شد، از دور ورقه هاى متراکم فرومغناطیس که انتهاى آن ها به یکدیگر جوش خورده است، عبور کرده و سپس از داخل مجرایى که روى قلم براى عبور جریان آب تعبیه شده است نیز عبور مى کند و در نهایت به نوك قلم اسپرى مى شود. قطره هاى آب به دلیل نیرویى که به آن ها وارد مى شود،دارند. (Cavitation) قابلیت تشکیل حباب نوك قلم، تیز بوده و از جنس فولاد ضد زنگ است. وظیفه قلم این است که با فرکانس 25 یا 30 کیلوهرتز مرتعش شود و بر اثر برخورد ذرات و مولکول هاى آب که به صورت ضربات مکانیکى به سطح دندان وارد مى شود، باعث جدا شدن جرم ها و پلاك ها مى شود. قلم ها مى توانند از هندپیس جدا شوند و پس از جداسازى، مى توان آن ها را استریل کرد. جریان الکتریکى از طریق سیم وارد سیم پیچ مى شود. با ورود جریان متناوب
به سیم پیچ، میدان مغناطیسى متغیرى دور ورقه هاى قلم ایجاد مى شود که باعث تغییر طول این ورقه ها و در نتیجه، ارتعاش مى شود. حرکت ارتعاشى قلم ها هم به صورت عمودى و هم به صورت افقى است. ارتعاشات عمودى براى جرم گیرى مناسب است اما ارتعاشات افقى در هنگام برداشتن پلاك هاى زیر لثه اى ، سبب خون ریزى زیادى مى شود و بهتر است از نوع پیزوالکتریک به دلیل کم بودن ارتعاشات جانبى آن ، براى برداشتن پلاك هاى زیر لثه اى استفاده شود. در قسمت هندپیس، دو سیم پیچ وجوددارد ؛ یک سیم پیچ براى تحریک و ایجاد میدان مغناطیسى و سیم پیچ دیگر که در مجاورت این سیم پیچ قرار دارد، سیم پیچ فیدبک یا برگشتى نام دارد که این سیم پیچ به دستگاه بر مى گردد و این امکان را به وجود مى آورد که دستگاه، فرکانس را بسنجد و فرکانس تحریک سیم پیچ اولیه روى مقدار موردنظر کاربر، ثابت نگه داشته شود. در بازار قل مهایى وجود دارند که از لحاظ ابعاد، جنس و ضخامت به گونه اى طراحى و ساخته شده اند که فقط با فرکانس 25 یا 30 کیلوهرتز مرتعش مى شوند. اگر دستگاه با فرکانس 25 کیلوهرتز کار کند، نوع قلم هم باید از نوع 25 کیلوهرتز باشد و همچنین اگر دستگاه با فرکانس 30 کیلوهرتز کار کند، نوع قلم باید 30 کیلوهرتز باشد. البته بعضى دستگاه ها دوفرکانسى هستند و هر دو فرکانس را دارند.
- سیستم آب
دلایل استفاده از اسپرى آب
- شستشو
همراه با عمل جداسازى جرم و پلاك از دندان ، شستشو نیز انجام مى شود.
- خنک کردن دندان
اعصاب دندان به ضربه، تراشیدن و گرما بسیار حساس است و اسپرى کردن آب به هنگام جرم گیرى باعث مى شود که از گرما و ضربه جلوگیرى شود.
- سرد کردن هندپیس
اسپرى آب باعث کاهش دماى هندپیس خواهد شد.
- کمک به عمل جرم گیرى
حباب هاى ایجاد شده، سطح دندان را صیقل مى دهند و جرم هاى با ضخامت کم را جدا مى کنند.
روش نگهدارى دستگاه جرمگیری
- قبل از هر نوبت جایگذارى قلم در داخل هندپیس، باید عمل هواگیرى انجام گیرد.
- از ضربه وارد شدن به قلم جلوگیرى شود.
- هرگز بدون آب از قلم استفاده نشود.
- به منظور استریل نمودن قلم، از اتوکلاو و یا مواد است