مالیات سنگین و تعرفه‌های پایین

مالیات سنگین و تعرفه‌های پایین

به نقل از روزنامه هفت صبح، سارا سبزی| نارضایتی پزشکان از دستمزدهایشان نقطه پایانی ندارد. این بار این اعتراض‌ها وقتی بالا گرفت که دو پزشک به زبان ساده در شبکه‌های اجتماعی درباره مالیات سنگین و تعرفه‌های پایینشان توضیح دادند.

یک: دکتر علی طالبی، تنها فوق‌تخصص عروق بوشهر است که دو روز پیش در یک مجموعه استوری نوشت که به ۱۰۰ میلیون تومان عملکردش، ۷۶‌درصد مالیات خورده و در نهایت ۲۴ میلیون تومان دریافتی داشته است. این پزشک هفت سال سابقه تحصیل پزشکی در یزد، چهار سال دوره تخصصی جراحی عمومی در شیراز و سه سال فوق‌تخصص حراجی عروق و اندوواسکولار در اهواز را پشت‌سر گذاشته است.

او نوشته است که مبلغ کارانه‌ای که آبان سال گذشته برایش ثبت شده ۱۴۱‌میلیون تومان است،‌ اما بعد از ۱۱ ماه ۳۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به او پرداخت شده است. بعد از پخش شدن این اعداد و ارقام، بحث‌ها بر سر اینکه این مالیات واقعی است یا نه بالا گرفت و دوباره مالیات‌های پلکانی پزشکان بخشی از کاربران شبکه‌های اجتماعی را درگیر کرد، به‌خصوص پزشکانی که با این مشکل درگیرند.

دو: بعد از نوشته‌های علی طالبی، دکتر حسین شاطری، ‌پزشک عمومی هم تعرفه ویزیت پزشکان با خدمات تعمیر خودرو را کنار هم گذاشت و آنها را با میزان دیه انسان در سال جدید مقایسه کرد تا نشان دهد تعرفه‌های پزشکی باید واقعی شود. او نوشته بود که هزینه انجام عمل آب مروارید چشم، ۶۶۱ هزار تومان و هزینه تعمیر پمپ هیدرولیک تندر ۹۰، ۵۹۱ هزار تومان است، اما دیه انسان در سال ۱۴۰۲ در ماه غیر‌حرام معادل ۹۰۰‌میلیون و در ماه حرام معادل یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است.

او این مقایسه را برای خدمات درمانی و غیردرمانی دیگر هم انجام داد: هزینه سونوگرافی مغز نوزاد: ۵۸ هزار تومان، تعویض فیلتر بنزین تیبا: ۹۵ هزار تومان. هزینه برداشتن قسمتی از تیروئید: ۷۴۴ هزار تومان و باز و بسته کردن اکسل ۲۰۶ تیپ ۵ بدون تعمیر: ۷۲۵ هزار تومان. هر دو پزشک تاکید کردند که این حجم از مالیات‌ستانی و تعرفه پایین، دلیل اصلی مهاجرت پزشکان است و همه شاغلان این صنف درآمدهای کلان ندارند.

‌پزشکان دقیقا چه اعتراضی دارند؟

اعتراض‌ها دقیقا به دو دسته تقسیم‌ می‌شوند: اول آنهایی که مربوط به مالیات هستند و دوم آنهایی که تعرفه‌ها را نشانه می‌گیرد.

• جدا از اینکه سیستم مالیات آنها از قدیم چطور تعریف شده، که این خودش داستان مفصلی دارد، این اعتراض جدید به مالیات، متفاوت از همیشه است چرا که سازمان مالیات به تازگی مشخص کرده که اگر میزان تراکنش‌های بانکی حسابی که به عنوان حساب تجاری معرفی شده باشد با مبلغی که بیمه برای پزشک واریز کرده همخوانی نداشته باشد، پس کاسه‌ای زیر نیم کاسه است و از این پزشک بیشتر از بقیه مالیات می‌گیرد.

حربه جدید مالیات برای پیدا کردن پزشکان ویژه

بیایید ماجرا را یک بار دیگر اینطور مرور کنیم: بیمه ها ۳۰ درصد از هزینه ویزیت بیمار را می‌پردازند پس از روی مبلغی که بیمه واریز کرده می‌توان یک برآورد کلی کرد که این پزشک چند بیمار آزاد و چند بیمار تحت پوشش بیمه داشته. ۷۰درصد باقی‌مانده از مبلغ ویزیت باید وارد حسابی شده باشد که پزشک به عنوان حساب تجاری معرفی کرده بود. در این حساب هزینه مطب کسر می‌شود و اداره مالیات پولی که باقی می‌ماند به عنوان سود این پزشک در نظر می‌گیرد که با توجه به این عدد، مالیات را از آن کم می‌کند. ‌

حالا بیایید تصور کنیم که پزشک کارتخوان ندارد و پول را نقدی از بیمار می‌گیرد، یا اینکه شماره کارت فرد دیگری را به بیمار می‌دهد تا بتواند اداره مالیات را در برآورد تعداد ویزیت‌های این فرد به اشتباه بیاندازد. اداره مالیات برای اینکه به این دام نیفتد، وقتی متوجه می شود که مبالغ بیمه با مبالغ داخل حساب تجاری پزشک همخوانی ندارد، این پزشک را توی دسته پزشک ویژه قرار می‌دهد و از او اتفاقا مالیات خیلی بیشتری دریافت می‌کند.

اعتراض دوم اختلافی است که متخصصان، رزیدنت‌ها و افراد فوق تخصص با وزارت بهداشت دارند. این ماجرای همان اعتراض فردی است که دستمزد خود را با تعمیرکار مقایسه کرده. ماجرا این است که درآمد این پزشکان را عددی به نام k و ضریبی که از دولت روحانی در وزارت بهداشت تصویب شد مشخص می‌کند. زمانی که این k و ضریب آن مشخص شد، یک باره درآمد پزشکان رشد عجیبی پیدا کرد. مثلا عملی که دستمزد آن ۲k بود یک دفعه دو برابر شد.به همین دلیل دولت برای کنترل این عددها این اجازه را به بیمارستان‌های دولتی داد که هر زمان که خواستند این پول را نپردازند یا به زبان دیگر آن را حبس کنند یا اصلا برای مدیریت خود بیمارستان صرف کنند.

این موارد توضیحی است که دکتر قادری، پزشک اهل قم به هفت صبح می‌دهد. به گفته او در مورد دوم، هم تعرفه پزشکان یک دفعه نسبت به قبل پایین آمد و هم از سوی دیگر آنها را با تاخیر در پرداخت روبه‌رو کرد که باعث شد پزشکان همیشه بر سر دیرکرد پرداخت کارانه از وزارت بهداشت شکایت داشته باشند. این دو مورد عمده‌ترین اختلاف و اعتراض پزشکان ما در این دو دولت را تشکیل داده. حالا اصلا سیستم مالیات‌دهی آنها به چه شکلی است؟

‌چرا پزشکان شاکیان بزرگ مالیات پلکانی‌اند؟

بسیاری از پزشکان هم درآمد ناشی از دریافت حقوق دارند و هم درآمد حاصل از ارائه خدمات؛ به همین دلیل مالیات بر درآمد آنها سه نوع دارد: مالیات بر درآمد حقوق پزشکان، مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و مالیات تکلیفی پزشکان.

• مالیات بر درآمد حقوق پزشکان مخصوص پزشکانی است که با مراکز درمانی رابطه استخدامی دارند و عملا به‌عنوان نیروی کار به استخدام بیمارستان‌ها، مراکز درمانی یا سایر مراکز خدماتی درمی‌آیند؛ در این شرایط کارفرما باید درصدی از حقوق پزشک را به‌عنوان مالیات کسر و به حساب سازمان مالیاتی واریز کند.
• پزشکانی که به‌صورت مستقل مطب دارند یا مراکزی مثل آزمایشگاه و داروخانه افتتاح کرده‌اند باید مالیات اشخاص حقیقی را بپردازند.
• برخی از پزشکانی که در استخدام رسمی و حقوق‌بگیر سازمان‌های دولتی یا غیردولتی‌اند، فقط بر‌اساس توافق یا قرارداد بعد از ساعات کار خود در سایر مراکز درمانی هم کار می‌کنند. این گروه از پزشکان هم مشمول کسر مالیات تکلیفی پزشکان می‌شوند. نوعی مالیات است که پرداخت آن بر عهده مؤدی اصلی نیست.

‌مالیات بر درآمد پزشکان چطور محاسبه می‌شود؟

سقف معافیت مالیاتی در سال ۱۴۰۲، رقم ۱۲۰ میلیون تومان در سال است. مالیات پزشکان هم به‌صورت پلکانی حساب می‌شود و هر‌چه درآمد ماهانه آنها بیشتر شود، میزان مالیاتی که پرداخت می‌کنند هم افزایش پیدا می‌کند. کسانی که مجموع درآمد سالانه آنها بیشتر از این عدد است، باید به این ترتیب مالیات بپردازند:

1. ۱۰‌درصد مالیات برای مجموع درآمد نسبت به مازاد ۱۲۰ تا ۱۶۸ میلیون تومان
2. ۱۵‌درصد مالیات نسبت به مازاد ۱۶۸ تا ۲۷۶ میلیون تومان
3. ۲۰‌درصد مالیات نسبت به مازاد ۲۷۶ تا حدود ۴۰۰ میلیون تومان
4. ۳۰‌درصد مالیات برای مازاد درآمد نسبت به ۴۰۰ میلیون تومان

•  عیدی و کارانه اعضای هیات علمی بالینی تمام‌وقت جغرافیایی و پزشکان متخصص بالینی تمام‌وقت جغرافیایی مشمول مالیات حقوق در سال ۱۴۰۲ نمی‌شود، اما بخش زیادی از پزشکان مالیات بر کارانه را هم پرداخت می‌کنند. مالیات پزشکان بعد از تقسیم سهم پزشک و بیمارستان/مرکز درمانی بابت درآمد به‌دست آمده مطرح می‌شود؛ یعنی یک‌بار سهم مرکز درمانی از درآمد به‌دست آمده کاهش پیدا می‌کند و یک‌بار دیگر هم مالیات از سهم پزشک کسر می‌شود.

سرانه مالیات مقطوع پزشکان در سال گذشته چقدر بود؟

پزشکان و دندانپزشکان در سال ۹۹، ۱۲‌میلیون تومان مشمول مالیات مقطوع بوده‌اند. اگر درآمد شما از کف حقوق بالاتر باشد، به شما مالیات مقطوع تعلق می‌گیرد و کمی بالا و پایین شدن درآمد اهمیتی ندارد و با توجه به صنفی که در آن مشغول به‌کار هستید، میزان معین و مقطوعی مالیات می‌پردازید. اگر درآمدتان از آن سطح بالاتر برود، مالیات پلکانی و درصدی شروع خواهد شد. مالیات مقطوع پزشکان در سال ۱۴۰۱ به ۲۰ میلیون تومان و در سال ۱۴۰۱ ناگهان به ۳۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است؛ یعنی حدود ۶۰‌درصد افزایش. برای پیدا کردن دلیل این افزایش ناگهانی، باید تورم و افزایش تعرفه‌های پزشکی را هم در نظر گرفت تا بالاخره سر در آورد که این همه اعتراض از کجا ناشی می‌شود؟