لیکن پلان دهانی

لیکن پلان دهانی چیست؟

لیکن پلان از جمله بیماری های خود ایمنی است که به صورت ژنتیکی منتقل می‌شود. در بیماری های خود‌ایمنی، سیستم ایمنی بدن فرد مبتلا به بخش هایی از بدن خود حمله می‌کند. لیکن پلان ها یک بیماری شایع التهابی هستند که محدود به سن و سال نیست و برای همه افراد اتفاق می‌افتد؛ اما به طور عمده در افراد میان‌سال دیده می‌شود. باید در نظر گرفت احتمال تبدیل این بیماری به سرطان بسیار کم است. مدت زمان درمان و بهبود این بیماری بین 1 الی 5 سال با توجه به شدت بیماری طول می‌کشد.

همچنین این بیماری در خانم ها بیشتر از مردان رخ می‌دهد. بیماری خود‌ایمنی لیکن پلان واگیر دار(از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود) نیست. لیکن پلان بیماری خطرناکی نیست و توسط پزشک مورد درمان قرار می‌گیرد.

چه افرادی در معرض خطر ابتلا به لیکن پلان هستند؟

افراد مبتلا به عفونت های ویروسی، افراد مبتلا به ویروس هپاتیت C و افرادی که دندان پر شده با جیوه دارند، در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. استرس در پیشرفت بیماری تاثیر مستقیم دارد. ابتلا افراد به لیکن پلان می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد.

بروز این بیماری گاهی به دلیل استفاده از دارو های خاصی(مانند: دارو های ضد افسردگی و ضد التهابی، دارو های ضد مالاریا، دارو های کنترل‌کننده قندخون و …) است.

تشخیص لیکن پلان دهانی

لیکن پلان دهانی با بررسی توسط پزشک متخصص بیماری های دهان، فک و صورت تشخیص داده می‌شود. پزشک متخصص با بررسی سوابق پزشکی افراد و ضایعات دهانی بیماری را تشخیص می‌دهد. در مواردی جهت بررسی و تشخیص درست از نمونه برداری و انجام آزمایش استفاده می‌شود.

علائم بیماری لیکن پلان

• پاپول
• مسطح
• خارش دار
• چندضلعی
• ارغوانی رنگ یا بنفش

انواع لیکن پلان

لیکن پلان پوستی:

ممکن است هر جایی از پوست بدن نمایان شود؛ اما به طور معمول در مچ دست و پا و کمر دیده می‌شود. در این بیماری برجستگی ها و ضایعاتی بنفش رنگ با خارش و التهاب به وجود می‌آید. ضایعات در حال بهبود به رنگ قهوه ای تغییر رنگ می‌دهند.

لیکن پلان پوست سر:

در پوست سر با علائم خارش، قرمزی پوست و ریزش مو سر نمایان می‌شود. در صورت عدم درمان موجب ریزش دائمی پوست سر می‌شود.

لیکن پلان مخاط تناسلی:

در نواحی تناسلی با ضایعاتی قرمز رنگ همراه با درد و سوزش بروز می‌کند.

لیکن پلان ناخن:

در ناخن با علائمی چون شیار های طولانی روی سطح ناخن، ضعیف و ورقه شدن ناخن ها و حتی تغییر رنگ ناخن و جدا شدن ناخن از ریشه نمایان می‌شود. ممکن است همه ناخن های دست یا پا درگیر شوند؛ اما به طور معمول فقط چند ناخن درگیر می‌شوند.

لیکن پلان دهانی:

لیکن پلان دهانی در قسمت های مختلف دهان از جمله لثه، لب، گونه و زبان نمایان می‌شود. ضایعات سفید شبکه ای، ضایعات قرمز رنگ یا زخم و برجستگی از علائم لیکن پلان دهانی است.

مدت زمان درمان لیکن پلان دهانی طولانی‌تر و سخت تر است. احتمال دردناک شدن ضایعات و عفونی شدن آنها در این نوع از بیماری لیکن پلان وجود دارد.

درمان لیکن پلان

لیکن پلان یک بیماری پوستی غیر قابل درمان است و زمانیکه روی پوست تأثیر می گذارد، معمولاً ظرف چند ماه به خودی خود برطرف می شود. با این حال ممکن است برطرف شدن اثار این بیماری حدود 2 سال زمان ببرد.

درمان این بیماری به منظور کاهش علائم تا زمان برطرف شدن بثورات ادامه خواهد داشت.

در موارد خفیف افراد مبتلا به هیچ درمانی نیاز ندارند و می بایست هر چند وقت یکبار به متخصص پوست مراجعه کنند.

ممکن است درمان موارد شدید لیکن پلان شامل موارد زیر باشد:

• برای کاهش خارش می توان از آنتی هیستامین ها استفاده کرد.
• برای کاهش علائم می توان از نور درمانی با نور ماورا light بنفش (UV) نیز استفاده کرد.
• کرم ها یا پمادهای استروئیدی می توانند در کاهش التهاب و قرمزی بسیار موثر باشند. این دارو روی لکه های خارش دار استفاده می شود. با تغییر رنگ لکه ها به قهوه ای یا خاکستری باید استفاده از پمادها متوقف شود.

گاهی اوقات ممکن است، کرم ها یا پماد ها حاوی داروهایی باشند که پاسخ ایمنی را کاهش می دهند.

مراقبت های لازم جهت بهبود بیماری و جلوگیری از سرطان

افراد مبتلا به بیماری لیکن پلان دهانی برای درمان این بیماری و جلوگیری از سرطان باید مراقبت ها و نکاتی رو مورد توجه قرار دهند.

• از دخانیات استفاده نکنند.
• نوشیدنی الکی مصرف نکنند.
• به طور مداوم با فاصله های زمانی 3 الی6 ماه جهت بررسی بیماری به پزشک مراجعه کنند.
• استرس خود را کاهش دهند.
• از مصرف دارو بدون مشورت با پزشک متخصص دوری کنند.
• از مصرف تنقلات، ادویه ها و مواد غذایی حساسیت زا اجتناب کنند.