فلوراید در دندانپزشکی
بازدیدها
بازدیدهای امروز
زمان مطالعه بر حسب دقیقه
فلوراید در دندانپزشکی
فلوراید تراپی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان به ویژه قسمت های بین دندانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. فلوراید تراپی روی دندان ها جهت افزایش مقاومت در برابر پوسیدگی توسط دندانپزشک انجام میشود. در فلوراید تراپی ابتدا دندانپزشک سطوح روی دندانی را با برس و خمیر مخصوص شست و شو داده و تمیز می کند وسپس فلوراید را بصورت ژل و وارنیش روی دندان ها می زند. پس از آن آب دهان باید بدون شست و شو چندین بار خالی شود. تا نیم ساعت از غذا و نوشیدنی استفاده نشود. در جواب سوال شروع فلوراید تراپی از چه سنی است باید گفت به دندانپزشک متخصص اطفال علاوه بر درمان مشکلات رایج دهان و دندان اطفال برای درمان فلوراید تراپی از زمان رویش دندان های شیری و تا 14 سالگی تا 6-3 ماه یکبار مراجعه کنید. دندان کودکان بالای 6 سال که دارای خطر بالای پوسیدگی هستند نیز استفاده از دهانشویه حاوی فلوراید در منزل تحت نظر دندانپزشک تجویز میشود.
فلوراید یک ماده معدنی است که به طور طبیعی در منابع آبی وجود دارد. با اینکه این ماده در مقدار کم در منابع طبیعی وجود دارد، اما اغلب میزانی از فلوراید به ذخایر آبی افزوده میشود تا به بهبود سلامت عمومی دهان و دندان کمک کند. علاوه بر فلوراید کردن آب، ماده فلوراید به محصولات مراقبت از دهان و دندان مانند خمیردندان و دهانشویه نیز اضافه میشود که می‌توان آن را به عنوان یک درمان کلینیکی در مطب‌های دندانپزشکی به کار برد.
بزرگسالان با سلامت کافی دهان و دندان که در معرض ریسک پوسیدگی دندانها قرار دارند، می‌توانند با مسواک زدن با خمیر دندان فلوراید دار و شستشوی دهان با دهانشویه حاوی فلوراید، از میزان کافی فلوراید برخوردار شوند. بسیاری از بزرگسالان در معرض خطر پوسیدگی‌های بیشتر هستند و ممکن است فواید مکمل‌های فلوراید جلوی این روند را بگیرد. با توجه به اینکه بعضی اوقات بزرگسالان در مقایسه با کودکان با نرخ بالاتری در معرض ریسک پوسیدگی دندان قرار دارند، در نظر گرفتن مکمل‌های فلوراید و فلوراید تراپی می‌تواند یکی از بهترین و آسان‌ترین تصمیم‌ها برای جلوگیری از مشکلات درد دندان و پرداخت هزینه‌های بالای دندانپزشکی باشد.
فلوراید تراپی در کودکان
مینای دندان که لایه خارجی تاج دندان را تشکیل می دهد از کریستال های معدنی فشرده تشکیل شده باکتریهای پلاک دندانی باعث از دست دادن مواد معدنی مینا یا دمینرالیزه شدن آن می گردند. این باکتریها از قند موجود در فضای دهان و دندان تغذیه نموده و اسیدهائی تولید می کنند که کریستالهای مینا را در خود حل می نماید.
اگر چنانچه مینا مواد معدنی خود را از دست بدهد و آن را دوباره بدست نیاورد پوسیدگی دندانی اتفاق می افتد. فلوراید به رمینرالیزه شدن مینا کمک نموده و بلورهای آن را مقاوم تر میکند در نتیجه مینای دندان در برابر پوسیدگی مقاوم تر می شود.مراحل :
- ابتدا سطح کلیه دندانها با برس مخصوص تمیز می شود ( چیزی شبیه مسواک برقی )
- سطح تمام دندانها به ژل فلوراید آغشته می شود ( گاهی اوقات یکطرف هر دو فک در یک مرحله و نیم دیگر در مرحله بعد به ژل آغشته می شود)
- ژل فلوراید حدود ۴ دقیقه در مجاورت دندان قرار می گیرد.
- در تمام مراحل پشت کودک حالت عمودی داشته سر کمی به سمت جلو خم می شود و ساکشن ( بزاق کِش ) در دهان کودک قرار میگیرد تا از بلع فلوراید ممانعت به عمل آید .
- پس از گذشت ۴ دقیقه اضافات ژل با گاز استریل یا پنبه برداشته می شود. در این مرحله کودک آب دهان خود را بطور کامل خارج می کند.
- کودک نباید بعد از فلوراید تراپی دهانش را بشوید و تا نیم ساعت باید از خوردن و آشامیدن اجتناب کند. و طی این مدت در صورت جمع شدن بزاق در دهان ، آنرا خارج کند.
- در صورت مشاهده علایمی نظیر دل درد و تهوع ، به کودک شیر بخورانید.این حالت به ندرت اتفاق می افتد و آن زمانیست که کودک مقدار زیادی از ژل را ببلعد.با استفاده از ساکشن قوی و خم کردن سر به جلو امکان مسمومیت به صفر می رسد .
- فلوراید تراپی کودکان زیر ۳ سال یا کودکانی که مهارت خارج کردن بزاق (تف کردن ) ندارند ، انجام نمی شود.
- انجام فلوراید تراپی با صلاحدید دندانپزشک و انجام آن بصورت دوره ای (هر ۶ ماه یکبار ) بین ۳۰ تا۶۰ درصد باعث کاهش پوسیدگی می شود.
- فلوراید تراپی هم برای دندانهای شیری و هم برای دندانهای دایمی قابل انجام است ولی بیشتر در ۶ سالگی همزمان با رویش اولین دندان دایمی انجام می شود.
- مکانیزم عمل و فواید آن
- یون فلوراید به مینای دندان نفوذ کرده و آن را در برابر اسیدهای موجود در غذا، مواد قندی و باکتری های دهان مقاوم میکند که نتیجه آن پیشگیری از پوسیدگی دندان ، کم کردن حساسیت دندان ، متوقف کردن پوسیدگی در مراحل اولیه بدون نیاز به پر کردن دندان و حفاظت از سطح ریشه دندان میباشد.
- مواردی که باید فلوراید تراپی انجام شود
- کودکان زیر ۶ سال: موثر در حفاظت از دندانهای شیری و مقاوم سازی جوانه دندانهای دایمی در برابر پوسیدگی.
- کودکان و نوجوانان ۱۶-۶ سال: حفاظت از دندانهای دایمی در حال رویش به خصوص دندانهای آسیا که بسیار در معرض پوسیدگی هستند.
کودکان قبل از وارنیش فلوراید تراپی باید تغذیه مناسبی داشته و به مقدار کافی مایعات بنوشند چرا که پس از فلوراید تراپی تا یک ساعت نبایستی چیزی بخورند یا بیاشامند. قبل از کاربرد وارنیش فلوراید بهتر است دندانها را با خمیر پروفیلاکسی(درمطب) یا مسواک زدن معمول تمیز نموده و هر گونه پلاک یا جرم قابل مشاهده برداشته شود. البته پروفیلاکسی در موارد عدم دسترسی به امکانات لازم ضروری نیست.
مراقبت های بعد از فلوراید تراپی در کودکان
لازم نیست برای خشک کردن وارنیش فلوراید قبل از مرخص کردن بیمار صبر کرد چون وارنیش در تماس با مایعات دهان هم سفت می شود.تا پایان همان روز فلوراید تراپی ،کودک می تواند از رژیم غذایی نرم استفاده نموده وباید از خوردن غذای سفت پرهیز کند.تا صبح روز بعد کودک نباید از مسواک ونخ دندان استفاده نماید.تغییر رنگ سطح دندان ،پس از وارنیش فلوراید تراپی طبیعی بوده و به مرور پس از مدتی به حالت اولیه خود باز می گردد.بیمار نباید از دهانشویه فلوراید و الکل استفاده نماید.
برای به دست آوردن بهترین نتیجه پس از انجام این روش، بهتر است مراقبت‌های زیر را رعایت کنید:
- ممنوعیت خوردن و نوشیدن: حداقل به مدت نیم ساعت پس از انجام وارنیش فلوراید تراپی، از خوردن غذا یا نوشیدنی خودداری کنید. این اقدام به جلوگیری از شستشوی فلوراید از دندانها کمک میکند و فلوراید بیشتری در دندانها نفوذ میکند.
- خودداری از مسواک زدن: باید حداقل به مدت چهار تا شش ساعت پس از انجام وارنیش فلوراید تراپی، از مسواک زدن خودداری کنید. این اقدام به جلوگیری از شستشوی فلوراید از دندانها کمک میکند و فلوراید بیشتری در دندانها نفوذ میکند.
- اجتناب از خوردن و نوشیدن در فاصله‌ی چندین ساعت: در مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از انجام وارنیش فلوراید تراپی، باید خود را از خوردن و نوشیدن غذا و نوشیدنی‌هایی مانند نوشابه و شربت دور نگه دارید. این اقدام به جلوگیری از شستشوی فلوراید از دندانها کمک میکند و فلوراید بیشتری به دندانهای شما می رسد.
- اجتناب از استفاده از غذاهای سرد و گرم: در مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از انجام وارنیش فلوراید تراپی، باید از خوردن غذا و نوشیدنی‌هایی که سرد یا گرم هستند، خودداری کنید. غذاهای سرد و گرم می‌توانند باعث انقباض و گشاد شدن مینا دندان شوند که ممکن است باعث ایجاد درد یا حساسیت شود.
- نکاتی در مورد قرص فلوراید: در صورتی که قرص فلوراید را مصرف می‌کنید، باید دستورات دندانپزشک را رعایت کنید. قرص فلوراید را باید با آب مصرف کرد و همچنین پیشنهاد میشود قبل از خواب آن را مصرف کنید تا بیشتر در دندانهای شما باقی بماند.
نکاتی که در بالا ذکر شد، مربوط به مراقبت‌های عمومی بعد از وارنیش فلوراید تراپی است. با این حال، بهتر است دستورالعمل‌های دندانپزشک خود را رعایت کنید و هرگونه سوال یا ابهامی که درباره مراقبت از دندانهای خود دارید را با دندانپزشک در میان بگذارید. با رعایت این نکات، می‌توانید به دندان‌هایی سالم و قوی دست پیدا کنید.
عوارض استفاده از فلوراید
استفاده از میزان بالای فلوراید به شکل منظم، مشابه هر داروی دیگر عوارضی را در پی خواهد داشت، به ویژه در کودکان مصرف منظم فلورایدباید با احتیاط باشد. مصرف بالای فلوراید ممکن است منجر به مسمومیت شود. علائم مسمومیت با فلوراید، تهوع، استفراغ و درد شکم است.
دندان های دائمی تا سن ۸ سالگی به طور کامل تشکیل میشود، تنها استثناء دندان عقل است که در دوران بزرگسالی می‌روید. تاج بخشی از دندان است که در دهان دیده میشود. مصرف بیش از حد فلوراید در زمان شکل‌گیری دندان ابتلا به فلوروسیس را به دنبال دارد که با سفید یا قهوه‌ای شدن دندان یا ایجاد لکه سفید روی دندان همراه است.
شدت عارضه از تغییر رنگ جزیی تا ناهنجاری‌های سطح دندان متغیر است. فلوروسیس پس از روییدن دندانها بروز نمی‌یابد.
فلوروسیس زیبایی دندان را مخدوش میکند، اما بیماری محسوب نمی‌شود و غالباً آن‌قدر ملایم است که فقط متخصصین دندانپزشکی می‌توانند آن را تشخیص دهند. اکثر موارد فلوروسیس در کودکانی مشاهده میشود که در مصرف مکمل فلوراید زیاده‌روی کرده‌اند یا در کنار نوشیدن آب دارای فلوراید خمیردندان فلورایددار را نیز هنگام مسواک زدن خورده‌اند.
