زبان بزرگ

زبان بزرگ

زبان عضوی که بدون آن ما نه امکان غذا خوردن داشتیم و نه می توانستیم با درک طعم های مختلف از آنچه می خوریم لذت ببریم.گرچه ما گاهی وجودش را از یاد می بریم اما این عضو کوچک بدن برخلاف آنچه بسیاری از ما تصور می کنیم، به مراقبت نیاز دارد. بزرگی زبان یکی از مشکلاتی است که به دلایل مختلف می تواند افراد را دچار مشکل کند. شایع ترین دلیل این عارضه، بزرگ شدن عضلات یا ضایعات عروقی است و معمولا بدون دلیل خاصی اتفاق می افتد. هر چند گاهی تومورهای عصبی، عروق لنفاوی و تومورهایی که از غدد درون ریز منشأ می گیرند نیز می توانند موجب بزرگی زبان شوند. البته این تومورها الزاما بدخیم نیستند و معمولا درمان می شوند و انواع مختلفی دارد؛ گاهی همه زبان بیمار بزرگ می شود و به این ترتیب کارهایی مثل عمل بلع یا صحبت کردن برای او دشوار می شود. گاهی هم تنها نیمی از آن بزرگ می شود و در حالت سوم نیز ممکن است برجستگی های متعددی در زبان بیمار ایجاد شود. البته باید توجه کرد که بعضی بیماری ها مانند سندرم داون و کم کاری تیرویید نیز مشکل بزرگی زبان را ایجاد می کنند. در کم کاری تیرویید با درمان بیماری مشکل بزرگی زبان از بین خواهد رفت اما در سندرم ها به دلیل وجود مشکلات ژنتیکی درمان زبان امکانپذیر نیست. به طور کلی باید به هر اتفاق غیرمنتظره ایجاد شده در فضای دهانی به ویژه زبان حساس بود اما این به معنای تشویش و اضطراب و کنترل وسواسی فضای دهانی نیست. بهترین زمان معاینه فضای دهانی پس از مسواک زدن است.

زبان بزرگ و غیر معمول یک بیماری مادر زادی است که در این عارضه زبان رشد نمی کند، بلکه بافت زبان توسعه می یابد و به آن

زبان غول پیکر یا زبان بزرگ شده نیز می گویند و در اصطلاح اصطلاح پزشکی ماکروگلوسیا گفته می شود.

علائم زبان بزرگ

در مبتلایان به این بیماری اندازه بزرگ، زبان می تواند در بسیاری از فعالیت ها مانند خوردن و صحبت کردن اختلال ایجاد کند.این افراد ممکن است تنفس شدید داشته باشند.این بیماری می تواند علائم قابل توجه ای به خصوص در کودکان بوجود بیاورد.

این علائم عبارتند از:

• آپنه خواب
• پریشانی تنفس
• افتادگی
• افتادگی در بلع
• دیسارتریا
• اپن بایت دندان یا نیش باز
• تغییر مخاط
• قرار گرفتن در معرض آسیب دیدگی احتمالی
• افزایش بروز عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی

ماکروگلوسیا به دلیل نقص مادرزادی و همچنین بیماری در سالهای بعدی زندگی بروز می کند. در حالت اول، از نظر پزشکی به عنوان یک اختلالات مادرزادی شناخته می شود. ماکروگلوسیا را می توان از طریق معاینه پزشکی تشخیص داد و اغلب نوزادانی که زبان بزرگ دارند، هنگام تولد علائم واضحی از خود نشان می دهند و در بزرگسالی به دلیل برخی از بیماری ها ایجاد می گردد، بزرگ می شود، مانند:

•  آمیلوئیدوز 

شایع ترین علت ماکروگلوسیا در بزرگسالان و اختلالی است که در آن پروتئین های غیرطبیعی در اندام ها و بافت ها تجمع می یابد.

• کم کاری تیروئید
• همچنین می تواند به دلیل ضربه یا تومور بدخیم رخ دهد.

التهاب زبان و عوامل تشدید کننده آن

• سیگار كشیدن باعث تشدید بیماری التهاب زبان (گلوسیت) می شود.
• این بیماری در مواجهه شیمیایی یا محیطی با مواد شیمیایی تحریك كننده یا خورنده بدتر خواهد شد.
• الكلیسم و تغذیه نامناسب به ویژه كمبود ویتامین ها سبب تشدید بیماری می شود.
• اضطراب یا افسردگی باعث بدتر شدن التهاب می شود.
• از عوامل موثر در تشدید این التهاب بیماری دیابت شیرین است.

علل التهاب زبان

• از علل التهاب زبان آلرژی به خمیردندان، دهان شویه، خوشبوکننده دهان، رنگ آبنبات، پلاستیک دندان مصنوعی و یا نگهدارنده دندان مصنوعی و یا برخی از داروهای فشار خون می باشد.
• التهاب زبان یا گلوسیت گاهی به علت خشکی دهان، هنگامی که غدد تولید کننده بزاق از بین بروند (سندروم شوگرن) ایجاد می شود.
• عفونت به باکتری و یا ویروس (تبخال دهانی) نیز می تواند سبب بیماری التهاب زبان شود.
• آسیب ناشی از سوختگی، لبه های ناهموار دندان ها و آسیب های دندان پزشکی و یا ضربه های دیگر نیز از علل دیگر التهاب زبان است.
• التهاب زبان یا گلوسیت می تواند به دلیل کم شدن میزان آهن و یا برخی ویتامین های گروه B مثل کمبود ویتامین B12، B6 و B9 (فولات) ایجاد شود.
• اضطراب و افسردگی هم از دیگر دلایل عارضه التهاب زبان می باشد.
• بیماری های پوستی از قبیل: لیکن پلان دهانی، اریتما، آفت، پمفیگوس ولگاریس، سیفلیس و غیره نیز می تواند منجر به التهاب زبان شود.
• بیماری التهاب زبان به وسیله محرک هایی نظیر: تنباکو، الکل، غذاهای داغ، ادویه جات و غیره ایجاد می شود.
• عفونت قارچی دهان می تواند سبب التهاب زبان شود.
• التهاب زبان گاهی به علت پروتز دندان که باعث فشار بر لثه ها می شود – استفاده بیش از حد از مسواک و یا نخ دندان ایجاد می شود.
• مصرف زیاد نوشیدنی های اسیدی از دیگر علل ابتلا به بیماری التهاب زبان است.

درمان

از ماکروگلوسیا نمی توان جلوگیری کرد اما درمان زودهنگام از رشد بیشتر یا عوارض پیشگیری می کند. اندازه ان را می توان با جراحی کوتاه کرد. همچنین، اقدامات دندانپزشکی یا ارتودنسی می تواند به ایجاد فضای بیشتر در دهان کمک کند.اگر ماکروگلوسیا به دلایلی مانند کم کاری تیروئید یا آمیلوئیدوز تشخیص داده شود، درمان علت به کوچک شدن اندازه زبان کمک می کند. اگر زبان بیش از حد بزرگ نشده باشد، احتمالاً درمان جراحی لازم نیست و یک گفتاردرمانگر می تواند به رفع مشکلات گفتاری کمک کند. چنانچه ماکروگلوسیا در طی رشد کودک درمان نشود، ممکن است مراجعه به دندان پزشک یا متخصص ارتودنسی برای اصلاح مشکلات دندان و فک لازم باشد.در صورتی که ماکروگلوسیا مانع از زندگی طبیعی فرد شود، تنها گزینه برای کوتاه شدن، جراحی است.

جراحی

نشانه های کوچک کردن زبان واضح است.در مورد زمان بهینه ای که می توان جراحی کرد جراحان هنوز به توافق کلی نرسیده اند.اما توصیه می شود که مراحل کوچک کردن زبان بعد از شش ماهگی باشد.در این زمان میزان رشد زبان تا اندازه ای تثبیت شده است.

اهداف اصلی این جراحی عبارتند از:

• بازیابی اندازه و شکل
• بازیابی عملکرد ز
• بازیابی مفصل بندی
• بازیابی طعم و مزه
• تمیز کردن مناسب

پیشنهاد شده است که این جراحی هنگامی انجام شود که زبان در حالت استراحت است و در پشت قوس دندانی تحتانی قرار گرفته باشد.اما زبان می تواند لب را در حالت بیرون زدگی خیس کند.

مزایای جراحی

در صورتی عمل جراحی برای کوچک کردن زبان به تعویق بیفتد به طور مثال اگر تا یک سالگی این جراحی انجام نشود ، مشکلاتی به بار می آید.در این زمان کودک با مشکلات تغذیه ای مواجه می شود و قادر به بستن دهان خود نیست.در یک سالگی ، کودکی که دارای این مشکل است در حالت استراحت، تنفس پر سر و صدا و پریشانی تنفسی دارد.این حالت به خصوص هنگامی که کودک به پشت خوابیده است تشدید می شود.جراحی زبان در دوران نوزادی باعث می شود که استخوان های فک سریع تر از زبان رشد کنند و در نهایت اندازه حفره دهان با اندازه زبان تطبیق می یابد.

ماکروگلوسیا یا زبان بزرگ که نوعی اختلال نادر است و معمولاً در کودکان مشاهده می گردد، امکان جراحی کوتاه کردن زبان وجود دارد. به این ترتیب مبتلایان می توانند بدون مشکلات به زندگی خود ادامه دهند. کودکانی که تحت درمان قرار نمی گیرند دچار مشکلات دندانی و ارتودنسی خواهند شد.

بزرگسالانی که در آنها ماکروگلوسیا به عنوان علامت یک اختلال بروز می کند، ممکن است تا زمانی که مبتلا به این وضعیت مزمن هستند، مجبور به درمان باشند.