دندان نهفته

دندان نهفته

وجود دندان های نهفته پدیده شایعی است و در جوامع مختلف, میزان شیوع و توزیع آن تنوع قابل ملاحظه ای دارد. شاید شما هم جزء آن دسته افرادی باشید که دچار سر درد، گوش درد، گلو درد، عفونت های لثه و گاهی درد چشم و اختلال موقتی در بینایی شده باشید و نتوانسته اید دلیل آن ها پیدا کنید. جالب است که بدانید وجود دندان نهفته می تواند موجب ایجاد این علائم شود. دندان نهفته به سادگی به این معنی است “دندان در لثه گیر کرده است و نمی تواند بیرون آمده و عملکرد خود را انجام دهد“. بیماران معمولا مشکلاتی را در مورد دندان عقل نهفته تجربه می کنند. این دندان ها در انتهای آرواره گیر کرده و در میان مشکلات دیگر، منجر به عفونت های دردناک نیز می شوند. از آن جا که دندان های عقل عملکرد خاصی را انجام نمی دهند، معمولا در صورت ایجاد مشکل کشیده می شوند.

کدام دندان ها در معرض نهفتگی قرار دارند؟

برخی دندان ها بیشتر از سایر دندان ها در معرض نهفتگی قرار می گیرند، این دندان ها عبارتند از:

علائم دندان نهفته

از علائم داشتن دندان نهفته می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درداز دیگر عوارض این دندان ها می توان به حساسیت دندان ها و احساس درد اشاره کرد. این درد می تواند ناشی از عفونت پالپ یا آسیبی که به ریشه دندان های مجاور وارد می کنند، باشد. درد ناشی از این مشکل می تواند در نواحی مانند لثه، استخوان فک، سر، گوش، چشم و گلو نیز ظاهر شود.
• التهاب لثهاین دندان ها می توانند موجب ملتهب شدن لثه گردند و با علائمی مانند خارش لثه، قرمز و متورم شدن و خونریزی آن همراه باشد.
• بهم ریختگی دندان هادندان نهفته با وارد کردن فشار به ریشه های دندان های مجاور موجب کج و نامنظم شدن دندان ها و بهم ریختگی آن ها می گردد.
• بوی بد دهانمشکلاتی مانند عفونت لثه و یا پوسیدگی دندان ها که می توانند بر اثر وجود دندان نهفته رخ دهند، باعث ایجاد بو و طعم بد در دهان می شوند.
• مشکل در باز کردن دهاندندان نهفته عقل ممکن است در جهت نامناسب و به سمت مفصل فک رشد کند که این اتفاق باعث می شود که باز کردن دهان و انجام عمل جویدن و یا گاز گرفتن غذا با مشکل مواجه شده و دردناک شود.

تشخیص دندان نهفته

هر چه بیمار سن بیشتر باشد، احتمال بیشتری دارد که دندان نیش با فشار طبیعی نروید، حتی اگر فضای کافی برای بیرون آمدنش وجود داشته باشد. انجمن متخصصین ارتودنسی آمریکا پیشنهاد می کند که رادیوگرافی پانورامیکی از تمام دندان ها به همراه آزمایش های دندانی معمول برای همه بیماران حدود هفت سال انجام شود تا تعداد دندان ها و مشکلات احتمالی برای رویش آنها مشخص شود. خیلی مهم است که مشخص شود آیا تمام دندان های دائمی در آرواره بیمار وجود دارند یا اینکه برخی از آنها دیده نمی شوند.

این آزمایش معمولا توسط دندانپزشک عمومی یا متخصص بهداشت انجام شده و هنگامی که مشکل تشخیص داده شد، بیمار به متخصص ارتودنسی ارجاع داده می شود. درمان این مشکل ممکن است شامل قرار دادن دستگاه های ارتودنسی توسط متخصص باشد که فضا را برای رویش مناسب دندان دائمی باز می کند. درمان ممکن است نیازمند ارجاع به جراح فک و صورت باشد تا دندان شیری باقیمانده یا دندان دائمی مانع شونده را خارج کرده تا دندان مهم تر نیش بتواند بیرون بیاید.

• تشخیص وجود دندان نهفته در کودکان

تشخیص و درمان مشکلات فکی و دندانی در سنین پایین بسیار راحت تر است. به همین دلیل توصیه می شود که فرزند خود را در سن 7 سالگی نزد متخصص ارتودنسی ببرید تا چکاپ های لازم انجام شود و در صورت نیاز درمان های لازم آغاز گردند. ارتودنتیست ها قادر هستند تا جزئی ترین مشکلات دندانی را حتی در زمانی که هنوز دندان های شیری وجود دارند، با انجام زودهنگام معاینات و تهیه عکس های رادیوگرافی تشخیص دهند. معاینه توسط متخصص ارتودنسی بهترین فرصت را به کودک می دهد تا از لبخندی سالم و زیبا لذت ببرد.

• تشخیص وجود دندان نهفته در بزرگسالان

توجه به رویش دندان ها تا حد زیادی می تواند به افراد در تشخیص وجود دندان نهفته کمک کند. به طور معمول رویش کامل دندان های نیش تا سن 14 سالگی و رویش دندان های عقل نیز تا سن 20 سالگی و یا نهایتا 35 سالگی، صورت می گیرد. لازم به ذکر است که در برخی افراد احتمال عدم تشکیل دندان عقل وجود دارد. سوالی که پیش می آید این است که در چه صورت باید به نهفته بودن این دندان ها شک کرد؟ در پاسخ باید گفت که اگر هرکدام از این دندان ها در سنینی که اعلام شد، رویش نیابند، احتمال نهفتگی آن ها وجود دارد و با مراجعه به کلینیک دندانپزشکی و انجام معاینات و رادیوگرافی، لازم است تا وجود این عارضه مورد بررسی قرار بگیرد.

درمان

پس از تشخیص وجود دندان نهفته در فک، توصیه می شود که هرچه سریع تر تحت درمان قرار بگیرد و از محل خود خارج گردد تا از بروزعوارض ناشی از آن پیشگیری شود. این عارضه با استفاده از دو روش زیر درمان می شود:

• ارتودنسی دندان نهفته

یکی از روش های درمان و قرار دادن دندان های نهفته در محل صحیح خود در قوس دندانی، استفاده از ارتودنسی می باشد. در صورتی که دندان به طور کامل در زیر لثه باقی مانده باشد، با استفاده از جراحی، بافت لثه باز شده و براکت ارتودنسی بر روی تاج دندان نصب می شود و با به کارگیری ابزار های ارتودنسی که می توانند شامل زنجیر و یا کش باشند و متصل کردن آن ها به سیم قوسی شکل ارتودنسی، نیرو وکشش لازم برای حرکت دادن و بیرون کشیدن دندان از زیر لثه اعمال می شود.
پس از این مرحله بافت لثه بخیه می شود. گاهی ممکن است تاج دندان به طور کامل نمایان بماند و لثه اطراف آن بخیه شود و در برخی موارد نیز ممکن است لثه به طور کامل به محل قبلی خود بازگردانده شود و تنها محل براکت و زنجیر متصل به آن به صورت حفره کوچکی باقی بمانند. در هر مراجعه به کلینیک ارتودنسی، متخصص ارتودنسی سیم ها و کش های ارتودنسی را جابجا می نماید تا فشار لازم بر دندان ها وارد شود و آن ها را به محل صحیح خود در قوس دندانی هدایت کند.
پس از قرار گرفتن دندان در موقعیت صحیح خود، ممکن است نیاز باشد که با جراحی لثه، بافت لثه به اطراف دندان پیوند داده شود تا از محکم شدن دندان در محل خود و سالم ماندن آن اطمینان حاصل شود.

• جراحی دندان نهفته

اگر این امکان وجود نداشته باشد که دندان نهفته با کمک روش ارتودنسی درمان گردد، ممکن است توصیه شود که با استفاده از روش جراحی از محل خود خارج گردد. بهتر است که این جراحی در سنین پایین تر انجام شود، زیرا با افزایش سن احتمال ابتلای افراد به بیماری هایی مانند دیابت، بیماری های قلبی و سایر بیماری ها بالا می رود که انجام هرگونه جراحی را دشوارتر می کنند. علاوه بر این در سنین بالاتر ترمیم بافت های آسیب دیده و یا جراحی شده مانند استخوان فک و لثه کندتر صورت می گیرد.

اگر دندان نهفته را درمان نکنیم چه میشود؟

• ایجاد آبسه دندان یا آبسه لثه
• ناراحتی دائمی در دهان
• عفونت
• از ردیف خارج شدن دندانها
• تجمع پلاک و جرم بین دندان و لثه
• بیماری پریودنتال در دندانهای مجاور
• صدمه دیدن عصب در صورتی که دندان نهفته نزدیک عصب فک پایین باشد.