تفاوت اتوکلاو با فور

تفاوت اتوکلاو با فور

دستگاه اتوکلاو علاوه بر این که در آزمایشگاه ها و دنداپزشکی ها کاربرد دارد در بیمارستان ها هم استفاده می شود، اتوکلاو یا استریلیزاسیون با بخار یکی از متداول‌ترین روش‌های استریلیزاسیون به ویژه در مطب‌ها است. در این فرایند دما، زمان و فشار پارامترهای اصلی برای ازبین بردن میکروارگانیسم‌ها به شمار می‌روند. در واقع، اتوکلاو را می‌توان به‌عنوان یک محفظه فشار توصیف کرد که از بخار با فشار بالا برای استریل کردن تجهیزات و سایر لوازم استفاده می‌کند. به کمک این روش می‌توان هر گونه میکروارگانیسم و نیز هاگ‌ها را از بین برد.

یکی از تفاوت‌های اصلی اتوکلاو و فور، مدت زمان استریل کردن است. در بسیاری از مراکز، زمان موضوعی مهم و حیاتی است. استریل کردن با اتوکلاو، زمان کمتری نسبت با استریلیزاسیون با فور نیاز دارد. از دیگر مزایای اتوکلاو نسبت به فور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• به دمای پایین‌تری نیاز دارد
• نظارت و مدیریت آن آسان است.
• مقرون به صرفه و غیر سمی است.

استریلیزاسیون با فور یا حرارت خشک، یکی دیگر از روش‌های استریل کردن مواد و تجهیزات است. این روش، باعث خوردگی یا زنگ‌ زدگی تجهیزات و ابزار نمی‌شود. استریلیزاسیون با حرارت خشک معمولاً حدود یک ساعت در دمای ۱۷۱ درجه سانتی‌گراد یا دو ساعت در دمای ۱۶۰ درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود.

از معایب فور نسبت به اتوکلاو می‌توان به موراد زیر اشاره کرد:

• زمان بیشتری برای استریل کردن نیاز دارد.
• قرار گرفتن ابزارآلات در معرض دمای بالا می‌تواند به آن ابزار آسیب برساند.

• دستگاه اتوکلاو می تواند ابزار های پوشش دار و بدون پوشش را ضد عفونی کند اما دستگاه فور می تواند تمام ابزار ها و وسایل آزمایشگاهی را ضد عفونی کند.
• معمولا برای ضد عفونی کردن لوازم و ابزار های تیز دندانپزشکی مانند لوازم جراحی از فور آزمایشگاهی استفاده می شود.
• در اتوکلاو استریل به وسیله بخار آب انجام می شود اما در فور آزمایشگاهی استریل به صورت خشک اجرا می شود.
• دما در فور آزمایشگاهی قابل کنترل است اما در اتوکلاو آزمایشگاهی دما معمولا ثابت است.
• آون آزمایشگاهی (فور آزمایشگاهی) به دلیل این که فرایند استریل را به صورت خشک انجام میدهد مانع از زنگ زدگی ابزار های آزمایشگاهی و دندانپزشکی می شود.
• دستگاه اتوکلاو علاوه بر این که برای استریل لوازم آزمایشگاهی و پزشکی استفاده می شود برای ضد عفونی کرد زباله های بیمارستانی هم کاربرد دارد اما فور آزمایشگاهی این امکان را ندارد.
• دستگاه فور آزمایشگاهی مانع از کند شدن ابزار ها و لوازم تیز و برنده می شود.
• بعضی از ابزارها آزمایشگاهی و پزشکی به رطوبت حساس هستند و باعث آسیب رساندن به آن می شود به همین دلیل دستگاه فور آزمایشگاهی برای این ابزار ها دستگاه مناسب تری می باشد.
• آون آزمایشگاهی بیشتر برای استریل پلیت های شیشه ای، لوازم جراحی نوک تیز و برنده، پیپت ها، سر سوزن ها استفاده می شود، اما اتوکلاو آزمایشگاهی بیشتر برای شیشه آلات آزمایشگاهی، زباله های بیمارستانی، تجهیزات پوشش دار و بدون پوشش و گان های پزشکی استفاده می شود.