بوی بد دهان

بوی بد دهان

بوی بد دهان از جمله مشکلات ناخوشایندی است که اغلب مردم سعی در دوری جستن از آن می کنند. تحت شرایط عادی نفس انسان عاری از بوی بد می باشد و بوی خاصی به نام Human Odor دارد. بوی بد دهان می تواند ناشی از علل سیستمیک یا موضعی باشد که در 85% موارد مربوط به عوامل موضعی است. وجود هالیتوزیس در اغلب موارد ناشی از عوامل پاتولوژیک بوده و نشان دهنده وجود یک بیماری است که باید شناسایی و رفع گردد. امروزه اکثر محققین برای اندازه گیری بوی دهان, بیشتر از روش های اسپکتروفوتومتری و گاز کروماتوگرافی استفاده می نمایند ولی استفاده از داوران  تعلیم دیده در کنار این روش ها اهمیت خاصی دارد. سه ترکیب گوگرددار متیل مرکاپتان, سولفیدهیدروژن, دی متیل سولفید را مسوول بیش از90% بوی بد دهان می دانند. میکروارگانیزم های مسئول بوی دهان, بیشتر گرم منفی ها و بی هوازی ها مثل فوزوباکتریوم پلی مرفوم, ویلونلاآلکالسنس, کلبسیلا و باکترویید می باشند.

علل ایجاد بوی بد دهان

هالیتوزیس می تواند به سبب فاکتورهای پاتولوژیک موضعی, مثل: بهداشت ضعیف دهان, ژنژیویت مزمن, جرم های دندانی, پوسیدگی های دندانی, تومورهای بدخیم حفره دهان و اعضای مجاور, زبان شیاردار, بیماری های سینوسی و بیماری های بینی باشد. همچنین هالیتوزیس می تواند به سبب فاکتورهای پاتولوژیک سیستمیک مانند: بیماری های دستگاه تنفس تحتانی, اختلالات گوارشی و بیماری های خونی ایجاد گردد. می توان از دیابت, سیروز کبدی, نارسایی کلیه, کمبود ویتامین ث و مصرف بعضی داروها به عنوان سایر فاکتورهای پاتولوژیک سیستمیک نام برد. همچنین فاکتورهای غیرپاتولوژیک موضعی نظیر سیگار کشیدن, عوارض پروتزهای دندانی, رکود بزاق و فاکتورهای غیرپاتولوژیک سیستمیک نظیر قاعدگی, حاملگی, یائسگی, بلوغ, گرسنگی, سن بالا و تغذیه های مختلف, هر کدام به دلیلی تاثیری در ایجاد بوی بد دهان دارند. خشکی دهان که می تواند در مواردی مثل پیری, آپلازی غدد بزاقی, دیابت, یائسگی, مصرف بی رویه ادویه جات و عدم رعایت بهداشت دهان ایجاد شود, به علت کاهش شستشوی دهان و کاهش جریان بزاق سبب بوی بد دهان می گردد.

تشخیص بوی بد دهان

معاینه ای دقیق از حفره دهان و اعضای مجاور آن معمولا علت بدبویی دهان را مشخص می کند. در این مورد گرفتن یک تاریخچه پزشکی و دندانپزشکی نیز کمک کننده می باشد. باید در تشخیص علت بوی بد دهان, عادت غذایی و عادت شخصی بیمار کاملا مورد توجه قرار گیرد. بوهایی که مدت کوتاهی از ظهور آنها می گذرد, بیشتر ناشی از یک منبع عفونی, یک بیماری سیستمیک شدید, جسم خارجی در بینی یا حلق یا مصرف اخیر دارو می باشند. ولی بوهایی که مدت زمان طولانی وجود دارند, اغلب گویای عدم رعایت بهداشت دهان, سرطان دهان و اعضای مجاور و دستگاه تنفسی فوقانی و یا برونشکتازی می باشند. بوی بد دهان به طور متناوب ممکن است در اثر عوامل غذایی و یا به علت خواب ایجاد شود.

درمان

درمان خانگی

درمان‌ها و روش‌های خانگی و تغییر سبک زندگی، برای درمان آن عبارتند از:

• مسواک زدن: حداقل ۲ بار در روز، ترجیحا بعد از هر وعده غذایی، مسواک بزنید.
• نخ دندان: نخ دندان ساخت پلاک دندانی ناشی از به جا ماندن ذرات غذا بین دندان‌ها را کاهش می‌دهد. مسواک زدن تنها ۶۰ درصد سطح دندان را پاک می‌کند.
• تمیز کردن پروتزهای دندانی: هر چیزی که به داخل دهان می‌رود، از جمله دندان مصنوعی و یا یک محافظ دهان و دندان، باید به صورت روزانه تمیز شود تا مانع از تولید و تجمع باکتری‌ها در دهان شود. تعویض مسواک هر ۲ تا ۳ ماه نیز به همین دلایل مشابه اهمیت دارد.
• مسواک زبان: باکتری‌ها، مواد غذایی و سلول‌های مرده معمولا روی زبان تجمع می‌یابند، مخصوصا در افراد سیگاری یا افرادی که دهان‌شان خشک است. مسواک زبان می‌تواند مفید باشد.
• اجتناب از خشکی دهان: مقدار زیادی آب بنوشید، از الکل و تنباکو، که دهان را خشک می‌کنند، دوری کنید. آدامس جویدن یا مکیدن آبنبات (ترجیحا بدون قند) می‌تواند باعث افزایش تولید بزاق شود. اگر دهان به طور مداوم خشک می‌شود، پزشک ممکن است داروهای تحریک کننده‌ی بزاق ، تجویز کند.
• رژیم غذایی: اجتناب از مصرف پیاز، سیر و غذای تند. همچنین غذاهای شیرین نیز ممکن است علت بوی بد دهان باشند. جهت کم شدن بوی بد دهان کاهش مصرف قهوه و الکل مفید است. به علاوه خوردن صبحانه حاوی غذاهای زبر و خشن که می‌تواند به تمیز کردن پشت زبان کمک کند.