بهداشت دهان و لثه در زنان باردار

بهداشت دهان و لثه در زنان باردار

زنان باردار یکی از گروه های هدف بسیار مهم در برنامه ریزی های بهداشتی و پیشگیری به شمار می روند. جهت بهبود سلامت دهان و دندان مادر و سلامت نوزاد مراقبت های دندانپزشکی پیش از بارداری و طی دوره بارداری ضروری به نظر می رسد. به عنوان مثال یکی از عوامل خطر احتمالی در تولد نوزاد با وزن کم وجود بیماری پریودنتال در مادر می باشد که با کنترل و درمان آن این عامل خطر حذف شده و همین مسئله می تواند به بهبود وضعیت بهداشتی جامعه کمک مهمی نماید.

تحقیقات انجام شده  توانسته است ارتباط بیم بیماری لثه در زنان باردار و زایمان زودرس و کم بودن وزن جنین در هنگام تولد را نشان می دهد. نوزادانی که نارس هستند در معرض خطر مشکلات مربوط به سلامت از قبیل اختلالات شنوایی، اختلالات بینایی و فلج مغزی قرار می گیرند. تحقیقات انجام شده نشان داده است که از هر 100 مورد زایمان زودرس 18 مورد به بیماری لثه مادر که یک نوع عفونت مزمن لثه است ارتباط دارد. درمان مناسب مشکلات دهان و دندان مادر می تواند ریسک زایمان زودرس را کاهش دهد.

علت ایجاد بیماریهای دهان و دندان در دوران بارداری

شواهد علمی نشان می دهد که بارداری به دلیل ایجاد تغییراتی، شرایط پوسیدگی دندان ها و بیماري های دهان و دندان را فراهم می کند. تغییرات هورمونی در این دوران موجب حساسیت و التهاب لثه می شود. این حالت باعث می شود تا زن باردار از مسواک یا نخ دندان کمتر استفاده کند که نهایتاً منجر به ایجاد پلاک میکروبی روی دندانها می شود. همچنین حالت تهوع و استفراغ صبحگاهی باعث می شود که دندانها در معرض اسید معده قرار گیرند که این وضعیت به همراه دفعات بیشتر مصرف مواد قندی و دیگر مواد غذایی، دندانها را در معرض خطر پوسیدگی قرار می دهد.

مطالعه ای در آمریکا نشان داد که شایعترین هوس غذایی زنان باردار مربوط به مواد غذایی شیرین نظیر شکلات بود. این عادات غذایی مستعد کننده

افزایش مشکلات دهان و دندان در بارداری به شمار می رود.

التهاب لثه در دوران بارداری

شدت التهاب لثه در طی بارداری با شروع ماه دوم و سوم افزایش می یابد. زنانی که قبل از بارداری خونریزی مختصر و التهاب لثه خفیفی دارند، در طی بارداری وضعیت بدتری پیدا می کنند. اهمیت توجه به بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری عمدتاً مربوط به خطر تولد نوزاد زودرس می باشد. از زمان کشف رابطه بین بیماری های پریودنتال با خطر بالقوه برای زایمان زودرس در اواسط دهه ۱۹۹۰ تاکنون، مطالعات اپیدمیولوژیکی و مداخله ای متعدد، وجود این رابطه را مورد تأیید قرار داده اند.

راه های پیشگیری از بروز مشکلات دهان و دندان در دوران بارداری

کنترل و کاهش پلاک دندانی با اتخاذ رفتارهایی مرتبط شامل:

• مسواک زدن
• استفاده از نخ دندان
• استفاده از دهان شویه
• افزایش مراقبت های دهان و دندان

توسط ارائه دهندگان خدمات سلامتی در طی بارداری می تواند سهمي قابل توجه در کاهش مشکلات دهان و دندان در زنان باردار و پیامدهای آن داشته باشد. به دلیل آگاهی ضعیف و نیز عدم درک اهمیت مراقبت ها در این دوران از جانب دندانپزشکان و مادران، درمان های دندانی در طول دوران بارداری به درستی پیگیری نمی شوند. به طوری که آمارهای مربوط به کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه نشان می دهد کمتر از نیمی از زنان باردار در طول بارداری توسط دندانپزشک معاینه می شوند.

همچنین نتایج مطالعات نشان داد که اکثر مادران باردار تنها یک بار در روز مسواک می زنند و کمتر از نیمی از آنها از نخ دندان استفاده می کنند. همچنین در حدود یک سوم زنان باردار دارای عملکرد مناسب در زمینه مراقبتهای بهداشت دهان و دندان بودند. شواهد حاصل از مطالعات متعدد نشان داده است که تغییرات هورمونی در بارداری موجب افزایش حساسیت لثه ها می شود.