اوربایت دندان

اوربایت دندان

اوربایت دندان (Overbite) یک همپوشانی بین دندان‌های پیش بالا و پایین است. مقداری همپوشانی بین دندان‌ها نه تنها طبیعی بلکه ضروری است اما این همپوشانی نباید بیش از حد باشد؛ یعنی هنگام بسته شدن دهان، دندان‌های بالایی باید در بالا و روبروی دندان های پایین قرار بگیرند.اوربایت زمانی است که فک فوقانی شما با فک پایین شما همپوشانی دارد. معمولاً در بعضی از بیماران فقط یک یا دو میلی متر اوربایت وجود دارد، اما در برخی دیگر مشکلات جدی تری وجود دارد. مال اکلوژن یا اوربایت عمیق زمانی است که همپوشانی بین دندان های بالا و پایین برجسته تر باشد. غالباً بیمار دارای چانه ای مغلوب است که بر شکل صورت او تأثیر می گذارد. همپوشانی بیش از 3-2 میلی متر تحت عنوان اوربایت مضاعف شناخته می‌شود و یک ناهنجاری به حساب می‌آید که باید توسط یک متخصص ارتودنسی مجرب تحت درمان قرار گیرد.

انواع مختلف اوربایت

اوربایت را می‌توان به سه دسته اصلی دسته بندی کرد؛

• اسکلتی
• دندانی
• برخوردی

اوربایت اسکلتی

اوربایت اسکلتی ناشی از رشد نامنظم استخوان فک است که در ادامه موجب رشد نامناسب دندان‌ها نیز می‌شود.

اوربایت دندانی

اوربایت دندانی در اثر عوامل خارجی موثر بر رشد دندان ایجاد می شود. به عنوان مثال این ناهنجاری می‌تواند به دلیل کمبود فضای دهان برای رشد دندان‌ها، از دست دادن دندان‌های عقبی یا عادات بد دهان رخ دهد. ارتودنتیست ها شدت اوربایت را بر اساس میزان همپوشانی بین دندان های پیش بالا و پایین و با یک مقیاس درصدی اندازه گیری می‌کنند: اوربایت می تواند 30، 50 یا 100 درصد باشد. هرچه این عدد بزرگتر باشد، شدت اوربایت بیشتر است و استفاده از روش‌های درمانی پیچیده‌تر توصیه خواهد شد.

اوربایت برخوردی

شدیدترین شکل این ناهنجاری دندانی در نظر گرفته می‌شود. در این عارضه دندان‌های پایینی با بسته شدن دهان، کام دندان‌های بالایی را از پشت لمس کنند و در طول زمان به استخوان اطراف دندان‌های پیش بالا آسیب می‌رساند. در صورت عدم درمان، این ناهنجاری ممکن است منجر به از دست دادن دندان‌های پیش بالا و یا آسیب دیدگی شدید این دندان‌ها شود.

علل بروز اوربایت

موارد متعددی می توانند سبب بروز اوربایت شوند که در زیر به آن ها اشاره شده است:

• ژنتیک

شایع ترین موردی که علل بروز اوربایت دندان است، ژنتیک است. در واقع اگر دندان ها و فک در شکل و اندازه ای متناسب قرار نداشته باشند، فضای کافی و مناسبی برای دندان ها در فک وجود نخواهد داشت که می تواند سبب بروز اوربایت شود.

• مکیدن انگشت

مکیدن انگشت دست در برخی از کودکان می تواند عاملی بر بروز اوربایت باشد.

• استفاده طولانی مدت از شیشه شیر

در صورتی که از شیشه شیر بیش از حد استفاده شود، با فشار زیاد زبان به دندان ها، عارضه اوربایت رخ خواهد داد.

• برخی از عادات رفتاری نامناسب

عادت های نادرستی مانند جویدن یخ، دندان قروچه و یا ناخن جویدن می توانند به مرور زمان سبب پیدایش اوربایت دندانی گردند.

تشخیص اوربایت

درمان اوربایت

با وجود اینکه هیچگونه محدودیت سنی برای درمان و اصلاح اوربایت دندان وجود ندارد، اما با این وجود بهتر است تا درمان در سنین پایین صورت بگیرد، زیرا در کودکی رشد استخوان فک متوقف نشده و درمان راحت تر و با هزینه ای کمتر انجام می شود. به طور کلی روش های درمانی اوربایت دندان را در زیر مورد بررسی قرار می دهیم:

• ارتودنسی دندان

بهترین روش درمانی که برای اوربایت در نظر گرفته می شود، ارتودنسی دندان است. با وجود اینکه ارتودنسی دندان در تمام سنین کاربرد دارد و انجام می گیرد، اما هر چه سریع تر برای درمان اوربایت اقدام شود، تاثیرات بسیار مهمی بر روند درمان خواهد داشت. اگر اوربایت در سنین کودکی تحت درمان قرار بگیرد، دستگاه های ارتودنسی به تنهایی قادر به درمان آن بوده و نیاز به درمان های دشوار و جراحی وجود ندارد. در صورتی که اوربایت در حالت خفیف باشد، از کش های ارتودنسی استفاده می شود. کش های ارتودنسی سبب می شوند تا فک پایین به سمت جلو حرکت کند. همچنین فنر نیز می تواند در درمان اوربایت شدید موثر باشد، زیرا فشار بیشتری را به دندان ها و فک ها اعمال می کند. به طور کلی بسیاری از روش های درمانی ارتودنسی مانند ارتودنسی لینگوال و اینویزیلاین و یا نگهدارنده های ارتودنسی می توانند برای درمان اوربایت مورد استفاده قرار بگیرند. در مواقعی که ارتودنتیست تشخیص دهد تا لازم است که دندانی کشیده شود، برای ایجاد فضای بیشتر در دهان یک و یا چند دندان را خواهد کشید.

• جراحی ارتوگنایتیک

باید توجه داشته باشید که اگر درمان اوربایت در سن مناسب انجام نشود، در سنین بزرگسالی به دلیل متوقف شدن رشد فک، امکان درمان اوربایت با دستگاه های ارتودنسی به تنهایی وجود ندارد و باید از جراحی ارتوگنایتیک کمک گرفته شود. بنابراین برای درمان اوربات شدید از این نوع روش جراحی استفاده می شود. به طور معمول لازم است تا قبل جراحی، بریس های ارتودنسی نیز به مدت 9 الی 18 ماه، مورد استفاده قرار بگیرند. این جراحی تحت بیهوشی عمومی و در بیمارستان انجام شده و بیمار حدود 2 روز بستری خواهد شد. این جراحی به روش های متفاوتی انجام می گیرد که معمولا با کشیدن گونه ها به سمت عقب صورت می گیرد.

در پایان اگر شک دارید که فرزندتان اوربایت دارد، به شما توصیه می‌کنیم برای اظهار نظر تخصصی به نزدیک‌ ترین ارتودنتیست جهت معاینه مراجعه کنید. بهتر است که همه کودکان در سن 7 سالگی به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند تا در صورت تشخیص ناهنجاری فرآیند درمان هرچه زودتر آغاز شود. اوربایت درمان نشده می‌تواند در طول زمان بدتر شود و باعث ایجاد آسیب‌های ماندگار روی دندان‌ها، استخوان‌ها و ساختار فک شما شود. این ناهنجاری همچنین می‌تواند بر گفتار تأثیر بگذارد، باعث درد در ناحیه صورت شود و حفظ بهداشت دهان و دندان را سخت‌تر کند و در نهایت منجر به التهاب لثه (پریودنتیت) شود.

اوربایت دندان ممکن است باعث احساس عذاب و درد شود و  موجب این شود که لبخند زیبایی نداشته باشید اما مهم‌ ترین عارضه این ناهنجاری، آسیب دائمی و غیرقابل برگشت به سلامت دهان و دندان شما است.

اگر اوربایت درمان نشود، در نهایت می‌تواند مشکلات زیادی را ایجاد کند؛ از دست دادن دندان، ازدحام دندان‌ها، مشکل در مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن، سردرد، قفل شدن فک، درد هنگام غذا خوردن و بیماری‌های لثه از عوارض احتمالی این ناهنجاری در صورت عدم درمان هستند.

فراموش نکنید که درمان ارتودنسی صرفا برای زیبایی کاربرد ندارد. لبخند سالم با دندان‌های صاف و اوربایت طبیعی برای سلامت مادام العمر و افزایش کیفیت زندگی بسیار مهم است! دهان سالم کلید بدن سالم است.