الکتروسرجری چیست؟

الکتروسرجری چیست؟

همانطور که می دانید الکتروسرجری یکی از تجهیزات جراحی است. جراحی دندان و بافت داخلی دهان و دندان به 3 روش قابل عمل است. روش اول برش با چاقوهای جراحی و روش بعدی استفاده از لیزر است. روش دیگری نیز وجود دارد که با الکتروسرجری انجام می شود. تفاوت این روش ها در مدت زمان خونریزی و نقاهت، هزینه ابزار و وسایل، ابعاد برش، نیاز به بیهوشی بیمار، ایجاد دود، بوی نامطبوع و … می باشد.

در دنیا سوزاندن زخم یا گرم کردن آن را کوتر می گویند. در گذشته برای کنترل خونریزی از روش گرم کردن فلز و قرار دادن آن بر روی ناحیه مورد نظر استفاده می‌شد، اما الکتروسرجری که جریان الکتریکی با فرکانس بالا را از نوک الکترود فعال می‌فرستد و باعث خشک شدن بافت هدف می‌شود. مقاومت حرارتی آن بخار یا نیمه سوخته باشد. همچنین امکان انعقاد همزمان با بریدن و جلوگیری از انتشار سلول های بیمار به بافت های اطراف را دارد. جریان الکتریکی به سیمی فرستاده می شود که مقاومت بالایی دارد و باعث گرم شدن سر پروب و تماس مستقیم سر پروب با بافت هدف می شود. پروب ها از فلز ساخته شده اند و برای برش و انعقاد استفاده می شوند. مقدار جریان عبوری میزان گرمای المنت را تعیین می کند که توسط پزشک قابل تنظیم است. برخی از پروب ها دارای چراغی برای روشن کردن محل جراحی هستند. برای خشک کردن بافت از پالس های سینوسی استفاده می شود. ولتاژ و توان دستگاه ها متفاوت بوده و با توجه به آن بازدهی متفاوتی دارند.

به طور کلی بافتهای زنده دارای هدایت الکتریکی قابل ملاحظه‌ای هستند و جریان الکتریکی به راحتی از آنها عبور می‌کند. اثرات بیولوژیک عبور جریان الکتریکی از بدن انسان را می‌توان به سه نوع اصلی اثرات الکترولیتی، اثرات فارادیک و و اثرات حرارتی تقسیم کرد. دستگاههای جراحی الکتریکی از فرکانسهایی استفاده می‌کنند که باعث می‌شود اثر الکترولیتی و فارادیک قابل صرف نظر، و اثر حرارتی، اثر غالب روی بافتهای بیولوژیک باشد.

• اثرات حرارتی

دستگاه های جراحی الکتریکی از اثرات حرارتی جریان الکتریکی عبوری از بافت ها برای برش و انعقاد بافت ها استفاده می کنند. هنگامی که جریان از بافت ها عبور می کند، مانند هر رسانای دیگری، انرژی گرمایی تولید می شود که مقدار آن به مقدار جریان، زمان عبور جریان و مقاومت الکتریکی بافت بستگی دارد.

(تلفات برق در بافت) P = RI2

(انرژی حرارتی تولید شده در بافت) W = P × t

اگر چگالی جریان عبوری از بافت به اندازه کافی زیاد باشد، مایعات درون سلولی به سرعت گرم و تبخیر می شوند و فشار بخار داخل سلول ها باعث ترکیدن و پارگی غشای سلولی می شود. انرژی حاصل از انفجارهای میکروسکوپی سلول ها توسط بخار آب جذب می شود و انرژی کمتری به بافت های مجاور می رسد و از آسیب دیدن آنها جلوگیری می کند. این پدیده باعث باز شدن یا برش بافت می شود.

از آنجایی که دستگاه‌های جراحی الکتریکی (جراحی الکتریکی) از فرکانس‌های بالاتر از 300 کیلوهرتز استفاده می‌کنند، یون‌ها در بافت حرکت نمی‌کنند یا حتی ارتعاش نمی‌کنند. از طرفی تحریک عصبی عضلانی نیز در این فرکانس ها بسیار کم است. در نتیجه می توان از اثر الکترولیتی و اثر فارادیک در الکتروسرجری چشم پوشی کرد و تنها اثرات حرارتی جریان عبوری از بافت پدیده غالب است.

کاربرد الکترو سرجری

• عصب کشی دندان ها
• سفید کردن دندان ها
• ایجاد بی حسی جهت برش بافت لثه

مزایای الکتروسرجری دندانپزشکی

مزایای این روش عبارتند از:

• داشتن قیمتی به مراتب پایین تر از لیزر های دیودی
• اغلب قیمتی پایین تر از دیگر طول موج های لیزر
• الکترود های دستگاه های الکتروسرجری (سیم) امکان خمیدگی و فرم دهی دارند و این به دلیل لزوم تغییر شکل آنها برای دسترسی به نقاط مختلف بدن بیمار است. این به پزشک امکان صاف کردن بافت های نرم مانند دندان مصنوعی(که نیازمند فرم دهی است) یا نواحی کام (که دارای ناهمواری است) را می دهد.
• الکترود های الکتروسرجری از انتها و طرفین بریده شده اند تا امکان دسترسی آسان برای شکل دهی ها و برش های عمیق بافت های نرم فراهم شود.
• سرعت برش الکتروسرجری در مقایسه با دیود لیزری بسیار بیشتر است.
• در صورتی که به درستی تنظیم شده باشد به سرعت خونریزی را بند می آورد.
• در صورتی که الکترود ها در طول انجام عمل به طور مداوم تمیز شوند؛ ثبات، سرعت و عمق برش ها بسیار خوب و مناسب است.
• پس از انجام برش، جای زخم درد جزئی دارد.
• نوک الکترود ها را می توان به نازکی نوک مداد کرد که امکان برش های بسیار کوچک و باریک با آن فراهم می شود.
• اگر چه مزیت مهمی محسوب نمی شود اما باید گفت که الکترود ها قابلیت ضدعفونی کردن خود را دارند.

معایب الکتروسرجری دندانپزشکی

افرادی که از این روش استفاده می کنند معایب زیر را  تایید کرده اند:

• حتما باید قبل از عمل بی حسی صورت بگیرد.
• به هر طریقی که این روش برای بیمار توضیح داده شود، باز از کلمه “الکتروسرجری” بیمار دچار ترس و واهمه می شود در حالی که لیزر به دلیل تبلیغات گسترده بیشتر بین مردم جا افتاده است.
• بیماران اهمیتی به بوی سوختن بافت گوشتی نمی دهند که این بو در الکتروسرجری به مراتب بیشتر از لیزر دیودی حس می شود.
• مزه ی بافت گوشتی سوخته به مدت قابل توجهی در دهان بیمار باقی می ماند.
• به دلیل قابلیت الکتروسرجری در انجام برش های سریع و پایین بودن حس لامسه بیمار در حین عمل، ممکن است تعداد برش ها بیش از حد نیاز انجام شود.
• الکتروسرجری به دلیل تولید گرمای زیاد نباید در اطراف ایمپلنت انجام شود چون باعث سست شدن پیوند ایمپلنت و استخوان می شود.